Robert Maly


Αυτά τα παιχνίδια έχουν κάτι το μαγικό

Σας παρουσιάζουμε την συνέντευξη που έδωσε στον συνεργάτη μας, Χρήστο Μουστάκα, ο Ούγγρος σχεδιαστής των Παιχνιδιών Χωρίς Σύνορα 1994 - 1995.

 

Παρακολουθούσατε τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα προτού εργασθείτε για την εκπομπή;

Το πρώτο παιχνίδι που μεταδόθηκε στην Ουγγαρία ήταν η πρώτη εκπομπή που έγινε στην Ουγγαρία. Έγινε ένα χρόνο νωρίτερα από τα παιχνίδια στoPecs, το 1993. Δεν είχα δει το παιχνίδι, αλλά άκουσα ότι είχε θετική αποδοχή από το κοινό.

Πως αποφασίσατε να εργασθείτε για τα «Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα»; Υπήρξε κάποιος ειδικός διαγωνισμός για την επιλογή των σχεδιαστών;

Όταν μου ζητήθηκε να εργασθώ στα Παιχνίδια, δούλευα στην Ουγγρική Τηλεόραση για δέκα χρόνια, σε παιδικά προγράμματα, νεανικά προγράμματα και σε ταινίες με κούκλες. Ο αγαπητός συνάδελφος μου , ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τις κατασκευές στα ΠΧΣ, γνώριζε πολύ καλά την δουλεία μου – με πρότεινε στον υπεύθυνο παραγωγής της Ουγγρικής Τηλεόρασης τον Attila Szabó. Αναζητούσε για «κάθετα» παιχνίδια, που να είναι δίπλα σε άλλα οριζόντια (σημ. εννοεί το είδος των παιχνιδιών ως προς την κατασκευή τους). Μόλις είχα τελειώσει ένα παιχνίδια, το οποίο λέγονταν «Hercules Rope Tunnel» στο οποίο κάποιος μπορούσε να αναρριχηθεί με ασφάλεια σε ύψος 5 με 6 μέτρων. Στην εκπομπή δεν το χρησιμοποιήσαμε σε αυτή την κλίμακα, ένα θυμάμαι καλά, το τούνελ ξεκινούσε σε ύψος 2,5 μέτρων . Αφού είδε τις εικόνες και το βίντεο από το παιχνίδι μας, ο Attila, αποφάσισε να το συμπεριλάβει στην εκπομπή και ένοιωσα τιμή τότε ενώ το ίδιο αισθάνομαι ακόμη και σήμερα.

Πόσοi εργάσθηκαν;

Δούλεψα με λίγους ανθρώπους. Είμαι περισσότερο σχεδιαστής και σε όλες τις περιπτώσεις, είμαι εγώ και η σύζυγός μου, η MártaBittner, που δημιουργεί αυτά τα παιχνίδια. Είναι επίσης παιδαγωγός και καθηγήτρια τεχνών. Βασικά είμαστε οι δύο μας που αποτελούμε αυτή την ομάδα! Ωστόσο, στην περίπτωση των ΠΧΣ, υπήρξε πραγματική ομαδική δουλειά. Υπήρξε σχεδιαστής κουστουμιών και σκηνογράφος που πραγματοποίησαν τις σκέψεις του παραγωγού, που βασίζονταν στα αρχικά σχέδια και φυσικά να λάβουμε υπόψη τις δυνατότητες και τις ιδέες των κατασκευαστών. Από τα αρχικά σχέδια του «HerculesropeTunnel» κατασκευάστηκε από την δική μου έμπειρη ομάδα.

Πόσο καιρό σας πήρε ο σχεδιασμός;

Είναι δύσκολο να σας πω ακριβώς. Συνήθως, εργάζομαι ταυτόχρονα σε αρκετά θέματα. Αξιοποιώντας την απεριόριστη ικανότητα του υποσυνείδητου, που μπορεί να λειτουργήσει ακόμη κι αν δεν είναι στο επίκεντρο. Αν κάτι έχει ολοκληρωθεί μου δίνει ένα σήμα και στη συνέχεια μπορώ να εκτελέσω τις απαραίτητες ενέργειες. Αλλά η αλήθεια να λέγεται, ποτέ δεν ορίζω τον χρόνο. Εξάλλουποιάησημασίατου;

Μπορείτε να μας περιγράψετε το πρόγραμμα σας, από την σχεδίαση μέχρι την τελική κατασκευή;

Πάντα εργάζομαι βράδυ, όταν είμαι μισοκοιμισμένος ή κατά την διάρκεια διαλογισμού. Διάλεξε τι προτιμάς! Είναι όταν οι σκέψεις μου ή καλύτερα οι αισθήσεις μου είναι στο μεγαλύτερο βαθμό. Είναι απελευθερωμένες και δεν βρίσκουν εμπόδια. Μπορεί να είναι προσωπική τύχη, αλλά οι ιδέες μου παίρνουν σάρκα και οστά μετά από κάποιο διάστημα και μου εμφανίζονται ως πολύχρωμες εικόνες μπροστά στα μάτια μου. Με αυτές τις μορφές μπορώ να κάνω ότι επιθυμώ.  Μπορώ να επιλέξω κάθε μορφή ξεχωριστά, να τις συνδυάσω σε νέα σχέδια με διαφορετικό τρόπο. Έπειτα έρχεται το δύσκολο σημείο: Πρέπει να κάνω αυτές τις εικόνες πραγματικότητα, με έναν τρόπο που να μπορεί να ταιριάζει με όλες αυτές τις απαιτήσεις που είναι απαραίτητες για κάθε συγκεκριμένο αντικείμενο. Έτσι εργαζόμαστε με την σύζυγό μου. Στην αρχή σχεδιάζουμε ένα μοντέλο που βασίζεται στα σχέδια. Έπειτα ανάλογα με τις απαιτήσεις και τις δυνατότητες μας, είτε εμείς, ή κάποιο πρόσωπο που επιλέγουμε, κατασκευάζει το τελικό κομμάτι που θα χρησιμοποιηθεί.

Στην πόλη του Pécs, τα παιχνίδια διοργανώθηκαν μπροστά στον Καθεδρικό ναό. Αν και ο χώρος ήταν μικρός εκμεταλλευτήκατε όλες τις δυνατότητες του χώρου. Πείτε μας γι’ αυτό και για τυχόν δυσκολίες που αντιμετωπίσατε;

Toσκηνικό στο  Pécsσχεδιάστηκε από τον  RóbertWegenast, ενώ της Βουδαπέστης σχεδιάστηκε από τον  AndrásLangmár. Εργάσθηκαν και οι δύο με τον αρχιτέκτονα László Szilágyi, ώστε να κατασκευαστούν τα σκηνικά με προσοχή στα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Καθώς η τοποθεσία στο Pécsήταν μικρότερη, η κλίση που είχε δημιουργούσε καλύτερο αποτέλεσμα για την φωτογραφία και το κοινό μπορούσε να παρακολουθεί ολόκληρη την τοποθεσία των παιχνιδιών καλυτέρα.  

 

Συμμετείχατε στην επιλογή της κεντρικής ιδέας της κάθε εκπομπής;

Η κεντρική ιδέα στα παιχνίδια του Pécsήταν οι Ουγγρικοί Θρύλοι που προήλθαν από τον παραγωγό. Επέλεξα ο κάθε θρύλος βασιζόμενος σε κάθε πιθανό παιχνίδι, να δοθεί με τέτοιο τρόπο όπου ο θεατής να έχει ενδιαφέρον και να ενθουσιάζεται.
Τα παιχνίδια της Βουδαπέστης μας οδήγησαν στον κόσμο των Ουγγαρέζικων Οπερέτων. Γι’ αυτό επέλεξα δύο πασίγνωστές και θεαματικές οπερέτες:   την Πριγκίπισσα του Τσίρκου του EmmerichKálmán (KálmánImre) και μια άλλη, ο Χορός στο  Savoyτου PaulAbraham (ÁbrahámPál). Και τα δύο παιχνίδια παίχτηκαν στο ίδιο είδος – αυτό του μονόζυγου – όπως το ξέρουμε από το τσίρκο. Στο πρώτο παιχνίδι ένας παίκτης προσπαθεί να  τοποθετήσει ένα τριαντάφυλλο (που το παίρνει από άλλον παίκτη) στην πλακέτα στόχο, ενώ κρέμεται από το μονόζυγο. Φυσικά, η ομάδα με τα περισσότερα τριαντάφυλλα, κερδίζει. Στο δεύτερο, ο παίκτης πρέπει να συλλέξει μουσικά όργανα κινούμενος σε σχοινιά.  Αυτό μπορούσε να γίνει με  γενναία και επιδέξια άλματα και έπειτα να συγκεντρώσουν τα όργανα σε ένα σημείο. Τα όργανα δεν ήταν τοποθετημένα στην άκρη των σχοινιών έτσι κάποιος θα έπρεπε να χρησιμοποιεί ένα καλάμι για να τα μετακινεί, κάτι το οποίο δυσκόλευε τον παίκτη στην μετακίνηση τους. Όσο πιο κοντά μετακινούσε κάποιος το αντικείμενο τόσο πιο εύκολα μπορούσε να το πιάσει ο άλλος. Αυτό που το έκανε περισσότερο περίπλοκο, ήταν ότι τα σχοινιά δεν ήταν μπροστά από το κάθε όργανο αλλά δεμένα με έναν διαγώνιο τρόπο, πράγμα που έπρεπε να κινείς διάφορα σχοινιά ώστε να μετακινήσεις τα όργανα. 

Κάνατε τίποτα αλλαγές την τελευταία στιγμή;

Δεν υπήρχε κάτι τέτοιο που να μπορούσαμε να κάνουμε τότε. Έπειτα από ενδελεχή προσχεδιασμό, κάθε ομάδα έκανε τα δικά της σχέδια, και τις ημέρες πριν το γύρισμα, τα παιχνίδια κατασκευάστηκαν μαζί με την δημιουργία του σκηνικού. Υπήρξε λίγος χρόνος να δοκιμάσουμε και να ρυθμίσουμε όλες τις μηχανές, αλλά δεν είχαμε χρόνο να τις προσαρμόσουμε.  

 

Αντιμετωπίσατε προβλήματα κατά την διεξαγωγή των παιχνιδιών;

Είχαμε τέτοια σε κάθε παιχνίδι. Στο Pécs, τα προβλήματα ήταν αρκετά στο παιχνίδι με το κουτί. Κάποια παίκτες από τα αγόρια δεν ήταν αρκετά ψηλοί ή δυνατοί ώστε να κουβαλούν το φορτίο. Η κοπέλα που βρισκόταν μέσα στο κουτί, πανικοβάλλονταν ότι οι συμπαίκτες της θα την ρίξουν σε κάθε στροφή. Αλλά αυτά έκαναν τα παιχνίδια διασκεδαστικά, ακόμη και για τους θεατές.

 

Πείτε μας για την Βουδαπέστη 1995. Ποίες ήταν οι διαφορές εκεί;

Αγάπησα τα παιχνίδια στο Pécs περισσότερο, όχι επειδή ήταν τα πρώτα μου, αλλά επειδή είναι μία όμορφη μεσογειακή πόλη. Οι αρχές της πόλης μας συμπεριφέρθηκαν πολύ καλά, - έπειτα από την διεξαγωγή των παιχνιδιών διοργάνωσαν μία παρέλαση στους δρόμους της πόλης για εμάς, με επιτραπέζια μπουφέ, για να ικανοποιήσουν την όρεξη μας με όλα αυτά τα υπέροχα φαγητά και ποτά. Ο χώρος στην Βουδαπέστη ήταν επίσης όμορφος, ήταν στις ακτές μίας λίμνης που χρησιμοποιείται για κωπηλασία, με ένα μαγικό κάστρο πίσω της.

 

Συμμετείχατε και στις δύο διοργανώσεις της Βουδαπέστης;

Δυστυχώς, συμμετείχε μόνο στα ουγγρικά παιχνίδια (1η εκπομπή)! Θα ήταν καταπληκτικό ή εάν συμβεί ποτέ – να είμαι σε κάθε μέρος που θα διοργανώνονται τα παιχνίδια. Αυτάταπαιχνίδιαέχουνκάτιτομαγικό!

Μετά την προβολή, ήσασταν ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα, όπως μεταδόθηκε από την τηλεόραση;

Απόλυτα, όλο το συνεργείο ήταν πολύ επαγγελματίες και όλοι έδωσα όλο τους τον εαυτό. Πιστεύω ότι αυτό βγήκε και στον τηλεοπτικό φακό.

 

Ποίες εκπομπές προτιμάτε;

Μπορεί να ακουστεί τολμηρό, αλλά προτιμώ αυτά στα οποία σχεδίασα περισσότερο

Θυμάστε κάποιο αστείο / περίεργο περιστατικό που έγινε και δεν το είδαμε από την τηλεόραση;

Στο  Pécsμετά το τέλος ένα τρελό μέλος του συνεργείου έριξε τον σκηνοθέτη ή τον κινηματογραφιστή στην πισίνα. Αυτή η τρέλα εξαπλώθηκε και στο τέλος βρεθήκαμε όλοι στο στην πισίνα. Είχε πλάκα.

Είστε σε επαφή με παραγωγούς / παρουσιαστές από τις υπόλοιπες χώρες;

Ήξερα μόνο τον παραγωγό από την Ουγγαρία, αλλά δεν ήμασταν σε άμεση επαφή στην δουλειά. Φαίνεται είχε πλήρη εμπιστοσύνη στην εργασία του σκηνοθέτη και δεν πήρε μέρος στην διεξαγωγή των παιχνιδιών.

Η συμμετοχή σας στον σχεδιασμό των ΠΧΣ, σας βοήθησε αργότερα;

Φυσικά.  Δεν υπάρχει άνθρωπος στην Ουγγαρία, που να μην έχει δει έστω ένα επεισόδιο και να μην το έχει επαινέσει. Το να εργασθείς σε μία τέτοια εκπομπή αποτελεί τιμή ακόμα και αν το τελευταίο επεισόδιο μεταδόθηκε πριν 10 έτη Θα ήμουν ευτυχής αν μπορούσε να μπει νέο αίμα σε αύτη την παραγωγή, καθώς η Ευρώπη χρειάζεται τώρα έμπειρους ανθρώπους μέσα σε αυτή την οικονομική κρίση. Εύχομαι για την πραγματοποίηση τους.

 

Εκτός από τα «Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα», πείτε μας που συμμετείχατε;

Εάν είναι δυνατό, πάντα παρακολουθούμε διάφορους διαγωνισμούς παιχνιδιών και συμμετέχουμε σε διεθνής εκθέσεις όπου έχουμε λάβει πολλά σημαντικά βραβεία.Στην Ουγγαρία, δύο δουλείες μας, έλαβαν Βραβείο Ποιότητας και ένα συμπεριλήφθηκε ανάμεσα στις καλύτερες Ποιοτικές παραγωγές των τελευταίων 25 ετών. Ήμαστε υπερήφανοι γι’ αυτά τα βραβεία. Σήμερα εργάζομαι σε ένα νέο τομέα: ανακατασκευάζω αρχαίες τεχνικές κατασκευής και διεξάγω έρευνες πάνω σε αυτό. Θα προσπαθήσω να τα προβάλλω μέσω ενός βιβλίου και μίας ταινίας. Ο λόγος που ενδιαφέρθηκα είναι, ότι υπάρχουν κάποια οικοδομικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η παγκόσμια κληρονομία μας είναι παλαιότερη απ’ ότι πιστεύουμε

Ευχαριστούμε τον Robert Maly για την συνέντευξη που μας έδωσε

 

05/12/2012