Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

 

Τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα γεννήθηκαν στις 26 Μαΐου 1965 με την συμμετοχή τεσσάρων χωρών, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Βελγίου. Την ιδέα για την δημιουργία τους, έδωσε η γαλλική εκπομπή “Intervilles” όπου σε κάθε επεισόδιο, διαγωνίζονταν δύο ομάδες από δύο πόλεις της Γαλλίας. Ως δημιουργός των παιχνιδιών θεωρείτε ο γάλλος πρόεδρος, στρατηγός Charles de Gaulle, ο οποίος στην προσπάθεια να βρει τρόπους προσέγγισης της Γαλλίας με την Γερμανία, σκέφτηκε την τηλεόραση. Αν και ως «πρόγονος» των Παιχνιδιών Χωρίς Σύνορα θεωρείται η γαλλική εκπομπή “Intervilles” αρκετοί θεωρούν πως η Ιταλική σειρά “Campanile Sera” έδωσε την ιδέα στους Γάλλους και έτσι δημιουργήθηκε το νέο πρόγραμμα. Πριν την πρώτη επίσημη των Παιχνιδιών Χωρίς Σύνορα στις 26 Μαΐου 1965, τον χειμώνα προβλήθηκε με την συμμετοχή της Ελβετίας και της Γαλλίας η εκπομπή “Interneige” που αποτελούσαν την χειμερινή εκδοχή τους. Στην διοργάνωση του 1965 συμμετείχαν τέσσερις χώρες, ωστόσο η εκπομπή προβάλλονταν στην Ελβετία ενώ στο Βέλγιο μέχρι το 1969 η σειρά μεταδίδονταν μόνο στην Βαλλωνία , την γαλλόφωνη περιοχή της χώρας. Η εκπομπή μεταδίδονταν ζωντανά μέσω του δικτύου της EBU στις χώρες που συμμετείχαν! Έτσι τα ΠΧΣ υιοθέτησαν το μοντέλο των “Intervilles”, όπου σε κάθε εκπομπή, αν και οι χώρες που λάμβαναν μέρος ήταν τέσσερις, συμμετείχαν μόνο δύο. Τα παιχνίδια διεξάγονταν ταυτόχρονα και στις δύο χώρες. Ο τρόπος με τον οποίο γίνονταν η διεξαγωγή των παιχνιδιών ήταν ο ακόλουθος: Κάθε ομάδα έστελνε ορισμένα μέλη της στην χώρα με την οποία ανταγωνίζονταν ενώ τα υπόλοιπα μέλη παρέμειναν στην χώρα τους για να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους που είχαν έρθει από την άλλη πόλη (χώρα). Η σειρά αλλάζει πλήρως το 1967 με την είσοδο στην διοργάνωση δύο επιπλέον χωρών, της Ελβετίας και της Μεγάλης Βρετανίας.  Σε κάθε εκπομπή πλέον, παίρνουν μέρος ομάδες από όλες τις συμμετέχουσες χώρες  κάτι το οποίο αποτέλεσε την τελική μορφή των Παιχνιδιών Χωρίς Σύνορα.
Η εκπομπή αγαπήθηκε και έγινε γρήγορα δημοφιλής. Όπως  αναφέρει χαρακτηριστικά η ιστοσελίδα  JSfnet GB, τον τελικό του 1968  στις Βρυξέλες παρακολούθησαν πάνω από 13 εκ. τηλεθεατές μόνο στην Βρετανία! Η διοργάνωση του 1968 ήταν δύσκολη, καθώς η έναρξη της έγινε  με μία καθυστέρηση δεκαπέντε ημερών, ενώ η προγραμματισμένη εκπομπή στη Γαλλία, λόγω των φοιτητικών αναταραχών αντικαταστάθηκε από εκπομπή στη Γερμανία. 

Το 1970 συμμετέχει για πρώτη φορά η Ολλανδία ενώ πλέον ήταν δυνατή η μετάδοση της σειράς με χρώμα ανεβάζονταν τον αριθμό των χωρών στις επτά (7)! Στη διοργάνωση του 1976 στην εκπομπή που έγινε στην Ολλανδία, συμμετείχε το Λιχτενσταϊν, στη θέση της Ελβετίας! Το 1978 η Γιουγκοσλαβία συμμετέχει στην διοργάνωση ενώ αποχωρεί η Ολλανδία μετά από επτά έτη. Το 1979 η Πορτογαλία συμμετέχει για πρώτη φορά και ο αριθμός των χωρών ανέρχεται πλέον σε οκτώ (8)! Ωστόσο οι Πορτογάλοι, γνώριζαν τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα, καθώς η σειρά προβάλλονταν στην Πορτογαλία από το 1975! Επίσης η διοργάνωση της Πορτογαλίας το 1979 αποτέλεσε και την πρώτη έγχρωμη εκπομπή της Πορτογαλικής τηλεόρασης (RTP)!
Όπως γράφτηκε σε ένα άρθρο για τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα, στο ελληνικό περιοδικό «Ραδιοτηλεόραση»  σταθμός στην ιστορία των Παιχνιδιών Χωρίς Σύνορα είναι το 1980, χρονιά που τα Παιχνίδια "σπάνε ταμεία", αιχμαλωτίζοντας μπροστά στις οθόνες τους 110.000.000 τηλεθεατές σε όλη την Ευρώπη, ποσοστό ρεκόρ για την εποχή. Παρόλα αυτά, θα χρειαστεί να περάσουν πάνω από 14 έτη ώστε να ξεπεραστεί ο αριθμός των οκτώ χωρών!
Ωστόσο το τέλος για τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα πλησίαζε.. καθώς στη διοργάνωση του 1981 δεν συμμετέχει η Γερμανία, έτσι το 1982 αποφασίστηκε η διακοπή της σειράς για οικονομικούς λόγους, καθώς το κόστος ήταν υψηλό! Όμως τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα θα επέστρεφαν!
Το 1982, πέφτει η αυλαία, μετά από 18 χρόνια!
Ωστόσο ο παρουσιαστής της ιταλικής τηλεόρασης Ettore Andenna,κατάφερε να τα επαναφέρει το 1988. Η EBU δήλωνε πως θα χρειαζόταν η συμμετοχή δύο «μεγάλων» χωρών στη νέα διοργάνωση, η Ιταλία ήταν μέσα, το θέμα ήταν η Γαλλία! Σε συνάντηση που είχε με την πρόεδρο του ευρωκοινοβουλίου κα Simone Veil, το πρόβλημα λύθηκε σε δύο ώρες! Έτσι μια νέα εποχή ξεκίνησε για το πρόγραμμα. Το 1988 τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα είναι ξανά στους ευρωπαϊκούς τηλεοπτικούς δέκτες με την συμμετοχή πέντε χωρών, της Ιταλίας, της Γαλλίας, του Βελγίου, της Πορτογαλίας και της Ισπανίας για πρώτη φορά! Στην διοργάνωση του 1989 η Ισπανία αποχωρεί ωστόσο συμμετέχει ο Άγιος Μαρίνος ενώ το 1990 επιστρέφει μία παλιά γνώριμος της σειράς η Γιουγκοσλαβία, μαζί της (ξανά) η Ισπανία. Την ίδια χρονιά τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα «φεύγουν» από την Ευρώπη, με την διοργάνωση μιας ειδικής εκπομπής, ενός υπέρ τελικού, που έγινε στο Μακάο! Το 1991 στην διοργάνωση η Ουαλία από την Μεγάλη Βρετανία ενώ το 1992 για πρώτη φορά στην σειρά συμμετέχει μία χώρα εκτός Ευρώπης, η Τυνησία, συνοδευόμενη από την Τσεχοσλοβακία, έτσι το πρόγραμμα απλώνεται και στην Ανατολική Ευρώπη! Στην διοργάνωση του 1993 η Γαλλία αποχωρεί, ενώ συμμετέχουν για πρώτη φορά η Ελλάδα και η Ουγγαρία! Η διοργάνωση του 1994 αποτελεί σταθμό στην ιστορία του θεσμού καθώς με την συμμετοχή της Μάλτας και της Σλοβενίας ο αριθμός των χωρών που συμμετέχουν ανέρχεται στις εννέα! Το 1996 τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα αλλάζουν σημαντικά και μία νέα εποχή δημιουργείται ή καλύτερα το τέλος ήταν κόντα! Για να αντιμετωπιστεί το υψηλό οικονομικό κόστος της σειράς αποφασίζεται όλες οι εκπομπές να διεξάγονται σε μία τοποθεσία! Συνεπώς το 1996 όλες οι εκπομπές έγιναν στην Ιταλία, ενώ το 1997 που έχουμε την επιστροφή της Γαλλίας αλλά και της Ολλανδίας η σειρά φιλοξενείται στην Ουγγαρία με εξαίρεση τον τελικό που διεξάγεται στην Πορτογαλία. Ωστόσο οι επόμενες δύο διοργανώσεις (1998 & 1999) έγιναν πάλι στην Ιταλία, πράγμα που δήλωνε πως ο λόγος που οδήγησε το 1982 στην διακοπή της σειράς, ήταν και πάλι γεγονός! Αξίζει να σημειωθεί ότι η διοργάνωση του 1999 προβλήθηκε απο την τηλεόραση του Μαρόκου. Τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα είναι μία από τις πιο ακριβές τηλεοπτικές παραγωγές, για παράδειγμα η ΕΡΤ (Ελληνική Τηλεόραση) δαπανούσε κάθε χρόνο για την σειρά περίπου 100 εκατομύρια δραχμές ή 283.203 ευρώ. Μετά την 30η διοργάνωση των ΠΧΣ (1999) η EBU έπειτα από συσκέψεις με τα μέλη της, ανακοίνωσε την ακύρωση της διοργάνωσης του 2000, ωστόσο το 2001 αποφασίστηκε η οριστική διακοπή της σειράς! Υπήρξαν προσπάθειες για την αναβίωση της σειράς, ενώ το 2007 η EBU κάλεσε επίσημα τα μέλη της να συμμετέχουν στα νέα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα. Αν και οι χώρες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον ξεπέρασαν τις 13 (!)το πρόγραμμα δεν επέστρεψε ποτέ! Ωστόσο το γεγονός ότι αρκετές ευρωπαϊκές τηλεοράσεις έχουν προβεί στην δημιουργία εγχώριων εκπομπών όπως η συγκεκριμένη ενώ αρκετές άλλες έχουν συμμετάσχει στην διεθνή εκδοχή της εκπομπής ” Intervilles”δίνει ελπίδες, ότι ίσως τα Παιχνίδια Χωρίς Σύνορα επιστρέψουν. Σε μία περίοδο όπου τα τηλεοπτικά σκουπίδια έχουν κατακλύσει τον τηλεοπτικό χώρο ενώ η ενότητα της ίδιας της Ευρώπης κλονίζεται ίσως είναι καιρός να τα έχουμε και πάλι κοντά μας!